Według Tołstoja
W języku rosyjskim WOJNA „trwa” o dwie litery dłużej niż POKÓJ (ВОЙНА и МИР). W angielskim jest dokładnie odwrotnie (WAR and PEACE). Polski to jeden z kilku języków, w których długość obu wyrazów jest jednakowa. Czy rozmiar ma jakiś związek ze znaczeniem słów? W angielskim być może, bo krótkie WAR brzmi groźnie i napastliwie, a dłuższe PEACE miękko i łagodnie. W polskim pytanie nie ma sensu, bo długość obu słów jest jednakowa, a w WOJNIE szczęku oręża nie słychać.
Taki sam rozmiar sprzyja chyba jedynej zabawie językowej, która zaczyna się od WOJNY (zabaw niejęzykowych jest multum – od ołowianych żołnierzyków po wargaming). Chodzi o zadanie zwane metamorfozą, polegające na zmianie jednego słowa w inne. Zmiana następuje przynajmniej w kilku etapach, a każdy etap jest utworzeniem metagramu, czyli wyrazu różniącego się od poprzedniego tylko jedną literą – ale bez anagramowania, czyli bez przestawiania liter.
Oto klasyczny przykład – zmiana WODY w WINO: WODA-WADA-WAZA-WIZA-WINA-WINO. Tak jest, jeśli obowiązuje krzyżówkowa zasada: metagramy muszą być rzeczownikami pospolitymi w pierwszym przypadku liczby pojedynczej lub mnogiej. Jeżeli natomiast przyjmiemy zasady skrablowe, czyli dopuścimy dowolne części mowy w dowolnej formie gramatycznej, ale z pominięciem nazw własnych, to posmakujemy WINA nieco szybciej: WODA-WOTA-WITA-WINA-WINO.
Tradycyjna, krzyżówkowa zmiana słowa WOJNA w POKÓJ nie jest możliwa, ale jeśli przyjąć skrablową regułę, to rozejm wydaje się możliwy. Pozostaje tylko pytanie: w jakiej minimalnej liczbie metagramowych etapów?
Komentarze z prawidłowym rozwiązaniem ujawniane są wieczorem w przeddzień kolejnego wpisu (z błędnym zwykle od razu). Wpisy pojawiają się co 7 dni.
Komentarze
WOJNA – WOLNA – POLNA – POLIA – POPIA – POPIJ – POPÓJ – POKÓJ
Internetowe słowniki dopuszczają „wona” (dop. od won), więc można krócej:
woda-wona-wina-wino
Informacja dla tych, którzy jeszcze nie wiedzą: jutro jest internetowy konkurs łamigłówkowy na sfinks.org.pl. Bardzo ciekawe zadania się szykują, w tym dwa słowne, jedno pod nazwą Scrabble.
Długie, bo aż 19-wyrazowe przejście. Wszystkie słowa znajdują się w sjp.pl.
Daję 9 włącznie z WOJNĄ i POKOJEM. Proszę zdradzić, czy są lepsze wyniki, to jeszcze popracuję nad tym.
Jest lepszy (8)
mp
To, za przeproszeniem, banialuki. Liczy się WYMOWA (dokładnie — fonologia), a nie pismo, które jest akcydensem historycznym. W języku angielskim oba wyrazy mają TAKĄ SAMĄ długość, są jednosylabowe, składają się ze spółgłoski, długiej samogłoski, spółgłoski. „War” w wymowie prestiżowej brytyjskiej nie ma spółgłoski drugiej, chyba, że występuje przed samogłoską , wtedy ma. A nawet można powiedzieć, że wyraz war (ło:r) znaczniej łagodniej i bardziej miękko brzmi — wszystkie głoski dźwięczne — niż peace (pi:s) z twardą wybuchową (!) spółgłoską na początku i syczącą spółgłoską na końcu.
Oczywiście, że banialuki, ale jakie fajne. A serio dodałbym tylko, że w wymowie amerykańskiej słychać spółgłoskę „r”.
Dziękuję za fachowy
komentarz językowy.
mp
@tadpiotr
To dopiero są banialuki. Przecież Pan Marek pisał o literach; cała łamigłówka opiera się na literach. Głoski czy sylaby nie mają tu nic do rzeczy.
Dziękuję Pani Olu za „obronę”. Ma Pani rację, jeśli angielskie słowa będziemy czytać po polsku, tzn. WAR jako synonim „wrzątku”. Wtedy WAR jest „wojennym” warczeniem złego psa, a PEACE… nie wiem z czym to porównać.
mp
W kwestii banialuk to niestety dopiero wczoraj dowiedziałem się gdzie MIESZKAŁA DZIWACZKA.
Jestem ciekaw kiedy dowiedziała się o tym OlaGM.
?
Peace vobiscum… 🙂
Jak Pan Marek pisze, że jakiś wyraz „brzmi” to chyba nie o literach pisze?
@Apartado
Dziwaczkę zlokalizowałam dzień lub dwa po niedzieli dopiero, a polskich miast do tej pory nie. Gdy ostatnio starałam się to zrobić, weszły mi wszystkie oprócz Szczecina.
@Apartado
Aktualizacja: już znam położenie polskich miast 🙂
@OlaGM
Pojawiły się już rozwiązania, więc ja też 😉
Spróbowałem tych kilku wyżej punktowanych zadań, żeby zakosztować poziomu trudności i oceniam, że nie jest lekko (nawet LITS, które lubię, zabiera o wiele więcej czasu niż myślałem – szczególnie jeśli po 15 minutach zauważa się błąd…)
POKÓJ
POWÓJ (roślina)
POWIJ (tryb rozk. od „powić”)
POWIE
ŁOWIE (Msc. od „łów”)
ŁOWNE
ŁOWNA
ŁOJNA (czyli tłusta)
WOJNA