Kotopsy i inne hybrydy

9 czerwca 2011
Marek Penszko

Jak wiadomo z lekcji biologii, niemożliwe jest krzyżowanie zwierząt należących do różnych rodzajów, więc nie da się skrzyżować kota z psem. Chyba że zignorujemy biologię, jak w kreskówce Kotopies, albo zastąpimy ją językiem, na przykład francuskim:

Taki „wybryk natury” możliwy jest także we włoskim, rosyjskim i zapewne w wielu innych językach. Wydawałoby się, że w polskim nie, ale przecież Polak potrafi:

Gdy zwierząt przybywa, krzyżowanie staje się trudniejsze, zwłaszcza jeśli chcemy, aby było mocne, czyli by skrzyżowań pojawiło się jak najwięcej, a słowa nazbyt się nie „rozłaziły”.
Bardzo rzadko udaje się spleść nazwy więcej niż czterech spokrewnionych obiektów tak, aby liczba skrzyżowań była największą z możliwych, jak np. w przypadku czterech płazów (ŻABY, niestety, nie daje się upchnąć w ścisłym kwartecie z trzema innymi swojskimi płazami):

Wbrew pozorom efekty takiej zabawy słownej mają od dawna, poza czystą rozrywką, także praktyczne znaczenie – w edukacji. W podręcznikach i na zajęciach szkolnych pojawiają się ćwiczenia i sprawdziany w formie krzyżówek na określony temat. Chyba najbardziej przydatne są przy nauce języków jako „utrwalacze” słówek. Istnieją nawet programy komputerowe do krzyżowania wyrazów. Różnią się one od tych stosowanych przy tworzeniu tradycyjnych krzyżówek, bo diagram nie jest z góry zadany. Nauczyciel chemii może łatwo przygotować krzyżówkę-kartkówkę z gazów szlachetnych, wklepując ich nazwy na przykład do takiego programu. Na stronie Jefferson Lab znajdują się przykłady chemicznych mini-krzyżówek do rozwiązywania online.

Nie wiem, czy są programy splatające wyrazy najmocniej. Chyba nie, bo, po pierwsze: w ćwiczeniach i sprawdzianach nie jest konieczne, aby liczba skrzyżowań była maksymalna; po drugie: już przy kilkunastu wyrazach zadanie staje się karkołomne nawet dla maszyny, bo złożoność obliczeniowa rośnie wykładniczo ze wzrostem liczby słów. Wspomniany wyżej program na stronie internetowej krzyżuje średnio na jeża. Jeśli jakieś słowo nie może być skrzyżowane, po prostu je odrzuca. Co ciekawe, często, zapewne nie chcąc się przemęczać, odrzuca także wówczas, gdy nie jest to konieczne. Jeśli wstukać dni tygodnia (polskie litery są przyjmowane; po słowie trzeba wstawić slash i objaśnienie, czyli w tym przypadku cokolwiek), to efekt na pewno nie będzie taki jak poniżej:

A to i tak nie jest rekord, bo skrzyżowań jest siedem, ale może być osiem – niełatwo znaleźć taki splot.

Poniżej ujawnione są „ślady” skrzyżowania dziewięciu z dziesięciu liczebników (od ZERO do DZIEWIĘĆ) – żółte pola, w których słowa się zaczynają.

Którego liczebnika brakuje?
Gwoli ścisłości: w krzyżówce słowa, które się ze sobą nie krzyżują, nie mogą stykać się bokami (chodzi o boki pól z literami należącymi do różnych słów).

Komentarze z prawidłowymi rozwiązaniami uwalniane są wieczorem w przeddzień kolejnego wpisu. Wpisy pojawiają się co 3-4 dni.