Dzika kaczka
Krzyżówki rozwiązuję rzadko i głównie angielskie. To dobry, relaksowy sposób na szlifowanie języka obcego. Zwykle przy pierwszym podejściu wpisuję do diagramu najwyżej kilka słów, a jeśli się przyłożę, to czasem udaje mi się dotrzeć do kilkunastu. Nie wstydzę się przyznać do słabego wyniku, skoro znajomy docent anglistyki stwierdził, że rozwiązując krzyżówkę w NYT był niewiele lepszy.
Wspomniałem kiedyś, że zbieram… „krzyżówki”. Chodzi o inne znaczenia tego słowa niż najpopularniejsze, czyli (1) rodzaj rozrywki umysłowej. Oto pozostałe eksponaty, jakie udało mi się dotychczas zgromadzić:
(2) przecięcie się dróg
(3) łączenie organizmów (płciowo lub wegetatywnie) albo jego efekt
(4) ogólnie o czymś stanowiącym połączenie dwóch lub więcej elementów
(5) gatunek kaczki
(6) mięso wołowe z okolicy kości krzyżowej
(7) gatunek motyla (krzyżówka malachitówka, ćma)
(8) moneta średniowieczna (denar krzyżowy)
(9) zadanie w teście na prawo jazdy.
Kilka dni temu, w trakcie oglądania transmisji z mistrzostw świata w piłce ręcznej, kolekcja zaokrągliła się do dziesięciu. Określenia „krzyżówka” użył komentujący mecz polskiej drużyny trener Wojciech Nowiński. A zatem:
(10) rodzaj zagrania w piłce ręcznej.
Gwoli ścisłości, chodzi o „zagranie, w którym zawodnicy zamieniają się pozycjami w czasie akcji w celu zmylenia obrony drużyny przeciwnej”, czyli ich drogi się krzyżują.
Źródłosłów „krzyżówki” jest oczywisty, ale nie w każdym przypadku łatwo wyjaśnić skąd się bierze „krzyż-„. W związku z tym pozwolę sobie zamieścić w Łamiblogu wyjątkowo zagadkę przyrodniczą:
Dlaczego kaczkę krzyżówkę nazwano krzyżówką?
A poza tym polecam się, gdyby ktoś z Państwa znał jakieś inne niż znajdujące się w powyższej kolekcji znaczenie słowa „krzyżówka”.
Komentarze z prawidłowymi rozwiązaniami uwalniane są wieczorem w przeddzień kolejnego wpisu. Wpisy pojawiają się co 3-4 dni.
Komentarze
Jest też miejscowość Krzyżówka (za Wikipedią: wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Łabowa.)
Dziękuję szeryfie.
Nazwy własne to jakby odrębny dział kolekcji.
W Polsce jest kilkanaście małych i mniejszych miejsc o nazwie Krzyżówka.
Jest też 9 osób o nazwisku Krzyżówka – w Kraśniku i w Bytomiu (wg portalu http://www.moikrewni.pl).
mp
Kobieta aktywnie walcząca o pozostawienie symbolu krzyża w jego dotychczasowej lokalizacji lub też żywo zainteresowana jego aktualną lokalizacją (por. „Gdzie jest krzyż?!”)
Osoba płci żeńskiej pracująca dla Czerwonego Krzyża (zob. też księżycówka).
Znany napój orzeźwiający. Połączenie Kryniczanki z anyżówką.
Samce kaczki krzyzowki maja w ogonie niewielkie, czarne, sterczace piorka, ktore na siebie zachodza (czyli krzyzuja sie).
Wielce Szanowny a Miły Kolego Redaktorze vulgo Marku Drogi!
Że się tak po starej znajomości redaktora tytułować odważę.Coś ten Twój zbiór chudziachny jakby.A więc by krągłości i pełności nabrał.
Krzyżówka to też:
robienie szablą krzyżową sztuką,
czwórka koni,której dwie pary różnej maści są zaprzężone na krzyż,
chustka trójkątna ścięta ukośnie,
torba dziadowska.
A krzyżówki to też:
machina do zamykania brodów i przechodów,
gatunek gruszek,
rodzaj trójkątnego opatrunku,
w rzeźnictwie:kiszka odchodowa.
To tak ad hoc.
Pozdrawiam iście konstańcińsko.
ko
Dzięki Krzysiu za niemal podwojenie kolekcji ad hoc (podejrzewam, że bez „ad hoca” dałoby się ją potroić). Zaskoczenie i miła niespodzianka – z jednej strony, a z drugiej – normalka, bo po takim jak Ty specu od krzyżówek mogłem się spodziewać znajomości tematu w każdym aspekcie, także leksykograficznym.
Teraz mam łamigłówkę z szukaniem „podkładek” – zapewne trzeba celować w publikacje fachowe oraz słowniki i encyklopedie starej daty.
Srdečné pozdravy
Marek
Jeszcze jedno.
W końcu XIX wieku na tereny polskie docierały niemieckie gazety głównie o treści religijnej, tzw. Kreuzzeitung. Niekiedy były one nazywane krzyżówkami. Ot taka kalka językowa.
ko
Dziadek – 75 (pozostali – 5, 15, 45).
a