Szachy z oczkami
Od czasu do czasu wypada usankcjonować obecność skoczka w logo Łamiblogu, wykazując, że jest ona zasadna. Wprawdzie konik wskoczył tu bez mojej wiedzy i jest mało reprezentatywny, ale też trudno go uznać za intruza.
Przed ponad 60 laty w Anglii pojawiła się oryginalna odmiana szachów zwana siatkowymi (Grid Chess). Ich odmienność wynika stąd, że na szachownicy oznaczona jest siatka, której każde oczko obejmuje cztery pola, czyli kwadrat 2×2. Inaczej mówiąc, na diagram 8×8 nałożony jest kwadrat 4×4. Wiąże się z tym specyficzna zasada: każdy ruch figury lub pionka musi przeciąć przynajmniej jedną linię siatki, a więc bierkę należy zawsze przemieszczać do innego oczka. Ta zasada skutkuje inną osobliwością: figury stojące w tym samym oczku nigdy się nie atakują, a więc np. bezkonfliktowo może stać w oczku obok białego króla czarna wieża, hetman a nawet król. Są jeszcze inne dziwy, wynikające z podstawowej zasady, np.: król nie ma wstępu na narożne pole planszy, promocja pionka może być wyłącznie następstwem bicia – i parę podobnych.
Nie zachowały się informacje o oficjalnych meczach Grid Chess, ale w ramach tzw. szachów bajkowych (Fairy Chess) były i są układane zadania. Poniższe jest pierwszym, jakie zostało opublikowane. To dwuchodówka, czyli zaczynają białe i matują w drugim posunięciu.
Wydaje się, że po biciu H:c5 czarny król zaatakowany hetmanem w kolejnym posunięciu nie będzie miał szans na ucieczkę. A jednak jest ratunek – promocja pionka: e:d1H. Teraz żaden atak białych nie będzie skuteczny; w szczególności po Ha3+ nastąpi Kb3 (czarny król „przytuli się” do białego hetmana 🙂 ). Natomiast rozwiązaniem jest Hf7 z groźbą Wc2mat. Po obronie e6 nastąpi Hb7mat, a po He6 białe matują ruchem Hg7.
To był trening, a teraz zadania dla Państwa – oba także są dwuchodówkami.
Przy okazji warto zauważyć, że w pierwszym zadaniu czarny król znajdzie się pod szachem po dowolnym ruchu wieżą z b2.
Komentarze
Proponuję, aby w pierwszym przypadku biały król przeszedł na e5, a biała wieża na c3.
Po 1. Ke5 jest 1. … He4 (szach)
mp
Czegoś nie rozumiem: „Natomiast rozwiązaniem jest Hf7 z groźbą Wc2mat. Po obronie e6 nastąpi Hb7mat” – jaki mat, skoro król może odejść na b2? Podobnie po Wc2 król może odejść na Kb1?
Teraz ja nie rozumiem.
Jak król może odejść na b2, skoro stoi na b2?
Jak król może odejść na b1, skoro nie zmienia oczka (nie przekracza linii)?
mp
Proponuję, aby w drugim przypadku biały goniec przeszedł na e1, a następnie na h4 lub na b4 (tam, gdzie będzie otwarta droga do czarnego króla po ruchu czarnych).
Po Ge1 i odpowiedzi Wf6 żaden ruch gońcem nie będzie matujący (oczywiście Ge1 jest w porządku).
mp
zagadka 1: Wc3, grozi mat na b2, c2 lub g2, po Hd3 Kd4, o Hf5 Ke5!, po ruchu pionkiem mat królem
Uwolniłem przedwcześnie bo zmyliła mnie końcówka „mat królem”. Królem jest ruch, ale mat jest gońcem z odsłony.
mp
Diagram1:
Kd4
jeśli czarne Hd1 to białe Wd2 mat
natomiast jeśli czarne Hg1 to białe Wf2 mat
jeśli czarne nie ruszą hetmanem to białe Wc3 mat
A jeśli He4?
mp
Diagram2:
Ge1, a następnie po dowolnym ruchu czarnych Gb4 mat
Po dowolnym raczej nie, bo możliwe są ruchy wieżą 1. … Wd8 lub Wf6
mp
> Natomiast rozwiązaniem jest Hf7 z groźbą Wc2mat. Po obronie e6
> nastąpi Hb7mat, a po He6 białe matują ruchem Hg7.
A po obronie czarny pionek na d1H? Wtedy też białe mogą zrobić szach mat?
Wtedy białe realizują wspomnianą groźbę, czyli Wc2(mat).
mp
Panie Marku, ma Pan rację, w pierwszym diagramie He4 wyłoży dwuchodówkę, niemniej przyzna Pan, że taki ruch byłby delikatnie mówiąc co najmniej nielogiczny ze strony czarnych – oddanie hetmana za darmo.
Diagram 2 – tu już pełna zgoda, po ruchu Gb4, czarne mogą wybronić się Wd6
To nie jest zwykła partia tylko dwuchodówka, więc logika ruchów podporządkowana jest celowi dwuchodówki.
Logiczny, czyli dobry jest każdy ruch czarnych, który uniemożliwia białym wygraną w drugim ruchu.
Cel uświęca środki… 🙂
mp
OK, to może przykład1:
Kd6, …, Wd3 mat?
W przykładzie2 się poddaję niestety.
A jednak, przykład2:
Ge1, Wd8, We5 mat
Ge1, Wf6, Wc7 mat
Ge1, cokolwiek innego, Gb4 mat
To jest tip-top!
mp
@Stud
> Kd6, …, Wd3 mat?
W ten wielokropek można wstawić odpowiedź czarnych: Hd1 szach.
Czarne mają dużo możliwości szachowania białych w swoim ruchu, dlatego wydaje mi się, że białe muszą zrobić szach w pierwszym ruchu, żeby odebrać czarnym tę inicjatywę.
Przyznam, że zgłupiałem:
1. Wc3
Hc2 – W:c2
Hd3 – Kd4
He4 – K:e4
Hf5 – Ke5
Hd1 – Wd2
He1 (Hf1) – We2
Hh1 – Wg2
reszta – Ke5
Co przeoczyłem? (Skoro Wc3 jest błędny?)
Wc3 jest OK. Uwolniłem przez nieuwagę (zmyliła mnie końcówka „mat królem”).
mp
Drugi przykład jest jeszcze bardziej frustrujący (a myślałem, że jestem dobry z „szachmigłówek”).
po W5d6 jest Wf4
po Ge1 -> c3
Po 30 min gapienia się w diagram zostawiam to — czas przyznać, że się zestarzałem, etc 😉
W zadaniu pierwszym Wc3 a poznie w zaleznoci od posuniecia czarnych albo ruch druga wieżą albo królem.
W zadaniu drugim Wc7 Kf6, Gh4 i mat
Dlaczego mat po Gh4? Król może odejść na g6.
mp
Nie wiem czy to rozwiązanie jest właściwe i pełne, bo w pierwszym problemie jest tyle wątków, że strach ogarnia. Nie lubię zadań szachowych, ale się zawziąłem i po sześciu dniach wyszło mi coś takiego.
Problem pierwszy
1.Wb3-c3 ! wątki:
2.Kd5-d4 X
2.Kd5-e5 X
1…Hb1-f5 +
2.Kd5-e5 X
1…Hb1-e4 +
2.Kd5*e4 X
1…Hb1-d3 +
2.Kd5-d4 X
1…Hb1-c2
2.Wb2*c2 X
1…Hb1-h1 +
2.Wb2-g2 X
1…Hb1-g1
2.Kd5-e4 X
2.Kd5-e5 X
2.Wb2-e2 X
2.Wb2-d2 X
2.Wb2-c2 X
1…Hb1-f1
2.Wb2-f2 X
2.Wb2-e2 X
2.Wb2-d2 X
2.Wb2-c2 X
1…Hb1-e1
2.Wb2-c2 X
1…Hb1-d1 +
2.Wb2-d2 X
Problem drugi
1.Gg3-e1 ! wątki:
2.Ge1-b4 X
1…Wf8-f6
2.Wc6-e6 X
1…Wf8-d8
2.Wd5-d7 X
W pierwszym to chyba jest Wc3. Jak czarne będą bronić się szachem hetmanem, to albo będzie zasłona wieżą z matem, albo odejście króla (z biciem hetmana lub sprytnym podejściem pod niego) i szach-mat z odsłony gońcem,
Może się powtórzę, ale nie lubię szachów. Choć przyznam, że ich oczka wersja jest strasznie ciekawa z punktu widzenia łamigłówek 🙂
W pierwszym zadaniu , pierwszy ruch to: Wc3 a następnie, jeśli:
Czarne g5 to białe Ke5 lub Kd4,
Czarne: Hc1 – białe: Ke5 lub Kd4 lub Ke4
Czarne: Hd1 – białe: Wd2
Czarne: He1 (f1, g1) – białe: Wc2
Czarne: Hh1 – białe: Wg2
Czarne: Hc2 – białe: Wc2
Czarne: Hd3 – białe: Kd4
Czarne: He4 – białe: Ke4
Czarne: Hf5 – białe: Ke5 lub Kd4
bardzo irytujące zadania 😉
W drugim zadaniu musimy dostać się w dwóch ruchach gońcem na pole b4 aby zaszachować czarnego króla. Nie może nam w tym przeszkodzić pion c4 stając na c3 (bo musiał by wykonać ruch nie przecinając kratki). Czarne mogą więc próbować obrony ruszając króla lub wieżę. czarny król, po ruchu gońca na e1 może iść tylko na d6. Biały goniec, zgodnie z planem, idzie na b4 i mat. Czarnym pozostaje próbować zasłonić swojego króla wieżą, która po ruchu gońca na e1 idzie na d8 z zamiarem dotarcia na d6. Ale stojąc na d8 uniemożliwia swojemu królowi ucieczkę na to właśnie pole po zmianie planu przez białe, które zamiast stawać gońcem na b4 wykonują Wd5-d7 mat. Piękne zadanie !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Prawdziwa perełka. Machiawelliczna intryga na szachownicy.
Przy łamigłówce drugiej Stud napisał: Ge1, Wd8, We5 mat.
Gdybym grała czarnymi, odpowiedziałabym Kd6.
Pani Olu, ma Pani rację. Dwa końcowe ruchy matujące są błędne, tzn. zamiast We5 powinno być Wd7, a zamiast Wc7 – We6. Pochwaliłem na zapas, bo początek obu wariantów jest oczywiście OK.
mp
Za duża interferencja ze zwykłymi szachami. W drugim Ge1 było naturalnym ruchem, ale ciągle wydawało mi się, że czarne mogą zasłonić się pionkiem, a nie mogą.
Ola, ruch czarnych Kd6 wpisuje się w wariant „cokolwiek innego” i odpowiedź białych Gb4 mat.
Przy ruchach czarnych którąś z wież, mat tak jak Gospodarz napisał. Moja pomyłka.
@cpp
Miałem identyczny problem. 🙂 Ge1 odrzuciłem na początku przez tego piona. Straciłem sporo czasu na kombinacje z wieżami, łapiąc się ciągle na tym, że czegoś nie można zrobić, a król miał zawsze jedno pole ucieczki. Olśnienie przyszło po jakimś czasie i dalej poszło szybko. Dobre ćwiczenie na przełamywanie rutyny. 🙂